Disleksi belirtileri

disleksi belirtileri

Disleksi, okuma, yazma ve dil işleme becerilerini etkileyen nörolojik bir öğrenme güçlüğüdür. Bu durum, bireylerin günlük hayatta ve akademik başarılarında çeşitli zorluklar yaşamasına neden olabilir. Disleksi belirtileri bireyden bireye farklılık gösterebilir ve yaşa bağlı olarak değişebilir. Bu yazıda, disleksi belirtilerini, okul öncesi dönemde, okul çağındaki çocuklarda, ergenlerde ve yetişkinlerde ele alacağız. Ayrıca, disleksiye eşlik eden diğer sorunlara da değineceğiz.

Disleksi nedir?

Disleksi, beyindeki dil işleme merkezlerinin işleyişindeki farklılıklar nedeniyle ortaya çıkan bir durumdur. Genellikle okuma ve yazma zorluklarıyla ilişkilendirilse de, bu durum sadece akademik yeteneklerle sınırlı değildir. Disleksiye sahip bireylerde şu alanlarda sorunlar gözlemlenebilir; harflerin tanınması, ses ve harf eşleştirme, kelimeyi doğru ve hızlı şekilde okuma, yazma sırasında kelimelerin doğru sıralanması.

Disleksi belirtileri yaşa göre nasıl değişir?

Okul öncesi dönemde disleksi belirtileri

Okul öncesi dönemde, disleksi belirtileri daha çok dil gelişimi ve motor becerilerdeki farklılıklar şeklinde ortaya çıkar. Çocuklar, yaşıtlarına kıyasla daha geç konuşmaya başlayabilir. Yeni kelimeleri öğrenmede zorluk çekebilirler. Tekerlemeleri söylemede veya kafiyeli kelimeleri eşleştirmede zorlanabilirler. Harflerin seslerini öğrenmekte gecikme görülebilir. Kalem tutma gibi ince motor becerilerde zorlanma görülebilir.

Okul çağındaki çocuklarda disleksi belirtileri

Okula başlayan çocuklarda, disleksi belirtileri genellikle okuma ve yazma becerileriyle daha net bir şekilde ortaya çıkar. Bu yaş grubunda sık görülen belirtiler şunlardır; kelimeleri doğru okuma ve okuma hızında düşüklük, “b” ve “d” harflerini veya “6” ve “9” gibi sayıları karıştırma, kelimeleri doğru heceleme ve sıralamada güçlük çekme, özellikle kelime problemlerini anlama ve çözme konusunda zorlanma, yazının okunaksız olması ve harflerin yanlış sırada yazılması, uzun talimatları takip etmekte zorlanma.

Ergenlerde disleksi belirtileri

Ergenlik döneminde disleksi, okuma ve yazma güçlüklerinin yanı sıra sosyal ve duygusal alanlarda da etkiler yaratabilir. Bu dönemde gözlemlenen belirtiler şunlardır; metni okuduktan sonra içeriği anlamada zorluk, ders sırasında hızlı ve doğru not alamama, akademik zorluklar nedeniyle düşük özsaygı, görevleri planlama ve tamamlama konusunda zorlanma, ödev teslim tarihlerini takip edememe veya sınavlara hazırlıkta güçlük.

Yetişkinlerde disleksi belirtileri

Yetişkinlerde disleksi belirtileri, iş yaşamı ve günlük hayatta ortaya çıkabilir. Bu dönemde sıkça karşılaşılan belirtiler şunlardır; e-postaları veya belgeleri yazarken zaman kaybı, sözel ifadelerde kelime bulmada zorluk, karmaşık talimatları takip etmekte zorlanma, basit matematik problemlerinde hata yapma eğilimi, bilgisayar veya telefon gibi araçları kullanırken hatalar yapma.

Disleksiye eşlik eden sorunlar

Disleksi genellikle başka öğrenme güçlükleri veya duygusal zorluklarla birlikte görülür. Bu sorunlar arasında şunlar bulunur; 

  • Disgrafi: Yazma sırasında harflerin düzenlenmesinde zorluk.
  • Diskalkuli: Matematiksel işlemleri öğrenmede güçlük.
  • Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Odaklanma sorunları ve hiperaktivite.
  • Kaygı ve Depresyon: Akademik zorluklardan kaynaklanan duygusal problemler.

Disleksi genetik mi?

Disleksinin genetik bir bileşeni olduğu düşünülmektedir. Araştırmalar, disleksili bireylerin aile üyelerinde de benzer öğrenme güçlüklerinin sıkça görüldüğünü göstermiştir. Bu durum, disleksinin genetik yatkınlıkla ilişkili olabileceğini ortaya koymaktadır. Ancak, genetik faktörlerin yanı sıra çevresel faktörler ve eğitimsel koşullar da bu durumun şiddetini etkileyebilir.

Disleksi tanısı nasıl konur?

Disleksi belirtilerinin doğru bir şekilde tanımlanması, bireylerin ihtiyaçlarına uygun bir müdahale planı oluşturulması açısından önemlidir. Disleksi tanı süreci genellikle şu adımları içerir:

  • Gözlem ve Değerlendirme: Öğretmenlerin ve ebeveynlerin bireyin okuma ve yazma becerilerini gözlemlemesi.
  • Psikometrik Testler: Okuma, yazma ve dil becerilerini ölçen testlerin uygulanması.
  • Uzman Görüşü: Psikologlar, pedagoglar veya dil ve konuşma terapistlerinin değerlendirmesi.

Disleksiyle baş etme stratejileri

Disleksi belirtileri yaşam boyu devam etse de, uygun stratejilerle bireylerin akademik ve sosyal başarıları artırılabilir. Bu stratejiler arasında şunlar bulunur:

  • Fonetik Temelli Eğitim: Harf ve ses eşleştirme becerilerini geliştiren yöntemler.
  • Teknolojik Destek: Metin okuyucular, sesli kitaplar ve yazım kontrol yazılımları.
  • Psikolojik Destek: Özgüven ve motivasyonu artırmaya yönelik terapiler.

Disleksi belirtileri bireyin yaşamını birçok farklı şekilde etkileyebilir. Ancak, erken tanı ve doğru müdahale yöntemleriyle bu durumun etkileri büyük ölçüde azaltılabilir. Eğitimciler, aileler ve uzmanların iş birliği, disleksili bireylerin potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olabilir. Disleksi bir engel değil, bireysel bir farklılık olarak görülmeli ve bu doğrultuda destek sağlanmalıdır.

Kaynaklar

[1] International Dyslexia Association

[2] Mayo Clinic: Dyslexia Symptoms and Causes

[3] Understood.org: Signs of dyslexia at different ages

[4] British Dyslexia Association

Ücretsiz tanışma seansı için bize ulaşın

X
Scroll to Top